Để có những bức ảnh đẹp, rõ ràng và đúng ý đồ, việc đo sáng chính xác đóng vai trò rất quan trọng. Các hệ thống đo sáng trong máy ảnh được thiết kế để xử lý độ sáng của khung cảnh và đưa ra giá trị phơi sáng tự động, nhưng không phải lúc nào nó cũng chính xác tuyệt đối. Những lỗi đo sáng phổ biến có thể làm ảnh của bạn trở nên mờ, thiếu sáng hoặc không đúng màu sắc. Tuy nhiên, với những mẹo và kỹ thuật sau đây của kevinwoo.net sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn về 5 cách khắc phục lỗi đo sáng thường gặp khi chụp ảnh. Bạn có thể tránh được những sai lầm này và cải thiện đáng kể chất lượng ảnh của mình.
5 cách khắc phục lỗi đo sáng thường gặp khi chụp ảnh
1. Chủ thể màu trắng hay đen chuyển thành xám
Một trong những lỗi đo sáng mà hầu hết các nhiếp ảnh gia gặp phải là chủ thể màu trắng hay đen chuyển thành xám trong ảnh. Điều này xảy ra khi hệ thống đo sáng của máy ảnh cố gắng đưa độ sáng về mức trung bình của khung cảnh. Ví dụ, khi bạn chụp một cảnh mùa đông với tuyết trắng hoặc bãi biển đầy cát sáng, máy ảnh sẽ tự động giảm độ sáng xuống để làm cho cảnh chụp trông không quá sáng. Điều này dẫn đến việc chủ thể có màu trắng như tuyết hay cát trở nên xám, mất đi độ sáng tự nhiên. Ngược lại, khi bạn chụp một vật thể đen, hệ thống đo sáng cũng có thể nhận nhầm và khiến vật thể trở nên xám thay vì giữ nguyên màu đen.
Giải pháp cho vấn đề này khá đơn giản. Bạn chỉ cần sử dụng tính năng điều khiển độ bù sáng để điều chỉnh độ phơi sáng sao cho phù hợp. Đối với chủ thể màu trắng, bạn nên tăng độ phơi sáng so với giá trị do máy ảnh đề xuất, trong khi đó, nếu chủ thể là màu đen, bạn cần giảm độ phơi sáng. Một cách khác để điều chỉnh chính xác hơn là theo dõi biểu đồ histogram hiển thị trên màn hình của máy ảnh. Bạn có thể kéo vạch chỉ về phía phải của thước đo để tăng độ phơi sáng hoặc kéo về phía trái để giảm độ sáng. Tuy nhiên, cần chú ý không tăng độ phơi sáng quá mức, tránh làm ảnh bị cháy sáng.
Ngoài ra, một mẹo khác là sử dụng tấm bìa màu xám trước ống kính máy ảnh. Bạn có thể đặt tấm bìa xám này vào trong cảnh chụp và điều chỉnh máy ảnh theo chế độ đo sáng điểm (spot-metering). Điều này giúp máy ảnh đo sáng chính xác hơn và giữ lại màu sắc đúng cho chủ thể.
Xem thêm: Những kỹ thuật cơ bản trong chụp ảnh ngược sáng
2. Chọn sai thiết lập ISO
ISO là một yếu tố quan trọng trong việc điều chỉnh độ sáng của bức ảnh, đặc biệt khi chụp trong môi trường ánh sáng yếu. Tuy nhiên, việc chọn ISO không phù hợp có thể dẫn đến nhiễu hạt (noise) trong ảnh. Nếu bạn muốn chụp trong nhà mà không sử dụng chân máy, việc tăng ISO lên cao sẽ giúp bạn có được độ phơi sáng hợp lý mà không cần phải giảm tốc độ màn trập quá thấp. Tuy nhiên, nếu ISO quá cao, bạn sẽ gặp phải tình trạng nhiễu hạt trong ảnh, làm giảm chất lượng hình ảnh.
ISO lý tưởng khi chụp ngoài trời hoặc ở những nơi có ánh sáng tốt thường là 100 hoặc 200. Khi chụp trong nhà hoặc vào ban đêm, ISO có thể tăng lên 400 hoặc 800 mà không gặp phải nhiều vấn đề về nhiễu. Tuy nhiên, ISO từ 1600 trở lên chỉ nên được sử dụng trong những điều kiện ánh sáng cực kỳ yếu và có thể gây ra ảnh hưởng lớn đến chất lượng ảnh. Do đó, bạn cần cân nhắc và điều chỉnh ISO sao cho phù hợp với điều kiện ánh sáng trong từng trường hợp.
3. Tốc độ quá chậm không “bắt” được chuyển động
Một trong 5 cách khắc phục lỗi đo sáng thường gặp khi chụp ảnh khác mà nhiều nhiếp ảnh gia thường gặp phải khi chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu là tốc độ màn trập quá chậm, khiến các chuyển động trong khung hình bị mờ nhòe. Điều này đặc biệt dễ xảy ra khi chụp trong nhà hoặc khi chụp các buổi diễn âm nhạc, nơi có nhiều chuyển động nhanh. Để tránh điều này, bạn cần đảm bảo rằng tốc độ màn trập đủ nhanh để “bắt” được các chuyển động mà không làm ảnh bị mờ.
Cách đơn giản nhất để giải quyết vấn đề này là tăng ISO lên một mức phù hợp để giúp tăng tốc độ màn trập. Dù vậy, việc sử dụng ISO cao có thể gây ra nhiễu hạt, vì vậy bạn cần cân nhắc và điều chỉnh hợp lý. Một phương pháp khác là sử dụng đèn flash để cung cấp thêm ánh sáng, giúp tăng tốc độ màn trập nhanh hơn mà không cần phải tăng ISO quá cao. Tuy nhiên, khi chụp các buổi diễn âm nhạc hoặc các cảnh có chuyển động nhanh, bạn cần sử dụng ISO cao và khẩu độ lớn để có được độ phơi sáng phù hợp.
4. Chủ thể ngược sáng bị thiếu sáng
Khi chụp ảnh với chủ thể ngược sáng, có nghĩa là ánh sáng chiếu từ phía sau hoặc xung quanh chủ thể, bạn dễ gặp phải vấn đề độ sáng không đồng đều trong ảnh. Hệ thống đo sáng của máy ảnh có thể đánh giá sai độ sáng của toàn bộ khung hình và phơi sáng cho những khu vực sáng nhất, khiến chủ thể trở nên tối và thiếu chi tiết. Điều này thường gặp khi chụp các cảnh có ánh sáng mạnh từ phía sau như hoàng hôn, ánh sáng mặt trời chiếu qua cửa sổ, v.v.
Để khắc phục, bạn có thể chuyển sang chế độ đo sáng điểm (spot-metering) hoặc chế độ đo sáng ưu tiên trung tâm (centre-weighted). Trong chế độ đo sáng điểm, máy ảnh sẽ chỉ đo sáng ở khu vực bạn chọn, thường là chủ thể chính của bức ảnh, giúp đảm bảo độ sáng chính xác cho phần quan trọng nhất. Trong khi đó, chế độ đo sáng ưu tiên trung tâm giúp máy ảnh tập trung vào phần trung tâm của khung hình, điều này sẽ phù hợp khi chủ thể của bạn nằm ở trung tâm và bạn muốn giữ độ sáng chính xác cho phần này.
5. Mây trong ảnh phong cảnh bị quá sáng
Trong những bức ảnh phong cảnh, đặc biệt là khi chụp bầu trời có mây, việc cân bằng độ sáng giữa bầu trời và mặt đất rất quan trọng. Nếu hệ thống đo sáng của máy ảnh không thực hiện chính xác, phần sáng nhất của bầu trời có thể bị “cháy”, trong khi đó mặt đất lại bị tối. Điều này có thể giải quyết bằng cách sử dụng kính lọc ND Grad, giúp cân bằng độ sáng giữa các khu vực sáng và tối trong cảnh chụp.
Một phương pháp khác là chụp ảnh HDR (High Dynamic Range), trong đó bạn sẽ chụp nhiều bức ảnh với các độ phơi sáng khác nhau, một bức cho bầu trời và một bức cho mặt đất, sau đó ghép chúng lại với nhau bằng phần mềm chỉnh sửa ảnh. Một số máy ảnh hiện nay đã tích hợp tính năng chụp HDR, giúp bạn dễ dàng tạo ra những bức ảnh có độ sáng cân bằng mà không cần phải sử dụng phần mềm ngoài.
Kết luận
Trên đây là thông tin chi tiết về 5 cách khắc phục lỗi đo sáng thường gặp khi chụp ảnh. Chụp ảnh là một nghệ thuật và khoa học kết hợp, đòi hỏi bạn phải nắm vững các yếu tố kỹ thuật như đo sáng, ISO, tốc độ màn trập và độ phơi sáng để tạo ra những bức ảnh đẹp. Bằng cách hiểu rõ các lỗi đo sáng phổ biến và áp dụng những mẹo khắc phục, bạn sẽ có thể nâng cao kỹ năng nhiếp ảnh của mình và tạo ra những bức ảnh chính xác, sáng rõ, đầy đủ chi tiết và màu sắc như ý muốn. Hãy luôn nhớ kiểm tra lại các cài đặt của máy ảnh trước mỗi lần chụp và luyện tập thường xuyên để trở thành một nhiếp ảnh gia tài năng.